Τα παιδιά του συνταγματάρχη Αθανάσιου Χρυσοχόου κατέθεσαν αγωγή σε βάρος του Τριαντάφυλλου Μηταφίδη, βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ στην Α’ Θεσσαλονίκης και εναντίον των πρώην πολιτικών κρατουμένων της χούντας Σπύρου Σακέττα και Αλέκου Γρίμπα, οι οποίοι μεταξύ άλλων πρωτοστάτησαν ώστε να μετονομαστεί η οδός Χρυσοχόου σε σε Αλβέρτου Ναρ – «Η προκλητικότητα των εναγόντων ξεπερνά κάθε όριο» αναφέρουν σε δήλωσή τους μέλη του ΣΦΕΑ, μεταξύ των οποίων και ο Τρ. Μηταφίδης, και τονίζουν ότι «την αγωγή θα την αντικρούσουμε όχι μόνο με τα συντριπτικά στοιχεία και έγγραφα στα οποία στηρίχτηκε και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, αλλά και με όσα νεότερα στοιχεία έφερε στο φως η ιστορική έρευνα»
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Dailythess.gr, α παιδιά του συνταγματάρχη Αθανάσιου Χρυσοχόου κατέθεσαν αγωγή σε βάρος του Τριαντάφυλλου Μηταφίδη, βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ στην Α’ Θεσσαλονίκης και εναντίον των πρώην πολιτικών κρατουμένων της χούντας Σπύρου Σακέττα και Αλέκου Γρίμπα, οι οποίοι μεταξύ άλλων πρωτοστάτησαν ώστε να μετονομαστεί η οδός Χρυσοχόου σε σε Αλβέρτου Ναρ.
Τα δύο παιδιά του Αθανάσιου Χρυοχόου με την αγωγή που κατέθεσαν ζητούν να τους επιδικαστεί αποζημίωση συνολικού ύψους 600.000 ευρώ (!) για προσβολή μνήμης νεκρού. Μάλιστα οι ενάγοντες ζητούν σε περίπτωση που γίνει δεκτή η αγωγή τους και την προσωπική κράτηση, διάρκειας έξι μηνών, για τον καθένα από τους τρεις εναγόμενους ως μέσο εκτέλεσης της επόφασης!
Στην αγωγή μεταξύ άλλων οι απόγονοι του συνταγματάρχη επικαλούνται δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες ο Αθανάσιος Χρυσοχόου «απαλλάχτηκε όλων των κατηγοριών που του απέδωσαν οι πολιτικοί του αντίπαλοι για δωσιλογισμό και συνεργασία με τις κατοχικές δυνάμεις».
Επιπλέον στην αγωγή τονίζεται ότι ο Αθανάσιος Χρυσοχόου συμμετείχε στην κατασκοπευτική αντιστασιακή οργάνωση «ΖΕΥΣ» και οι απόγονοι του Αθανάσιου Χρυσοχόου επικαλούνται δηλώσεις και επίσημα έγγραφα που υπογράφει ο αρχηγός της παραπάνω οργάνωσης Γεώργιος Μαργέτης.
Η Ιστορία στο εδώλιο
«Η προκλητικότητα των εναγόντων ξεπερνά κάθε όριο» αναφέρουν σε δήλωσή τους μέλη του ΣΦΕΑ, μεταξύ των οποίων και ο Τρ. Μηταφίδης, και τονίζουν ότι «την αγωγή θα την αντικρούσουμε όχι μόνο με τα συντριπτικά στοιχεία και έγγραφα στα οποία στηρίχτηκε και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, αλλά και με όσα νεότερα στοιχεία έφερε στο φως η ιστορική έρευνα».
Δήλωση των πολιτικών κρατουμένων της δικτατορίας των συνταγματαρχών – μελών του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (Σ.Φ.Ε.Α.) 1967-1974:
– Γρίμπα Αλέξανδρου
– Μηταφίδη Τριαντάφυλλου
– Σακέττα Σπύρου
Τα παιδιά του Αθανάσιου Χρυσοχόου, κατοχικού φρουράρχου Θεσσαλονίκης και, εν συνεχεία, Γενικού Διοικητή Μακεδονίας, άσκησαν αγωγή για προσβολή μνήμης νεκρού, εναντίον μας με την αιτιολογία ότι, με ανοικτή επιστολή μας προς το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης, συκοφαντήσαμε και δυσφημήσαμε τον πατέρα τους: ως συνεργάτη των ναζιστικών κατοχικών δυνάμεων στη Θεσσαλονίκη, οι οποίες τον διόρισαν Φρούραρχο της πόλης, ως δεξί χέρι του Μάξ Μέρτεν, του δήμιου της Θεσσαλονίκης, ως επίορκο ανώτατο αξιωματικό που, αντί να αντισταθεί στους κατακτητές, εντασσόμενος είτε στον Ελληνικό Στρατό της Μέσης Ανατολής είτε στις ανταρτικές δυνάμεις της Εθνικής Αντίστασης, όπως έπραξε η πλειοψηφία των μονίμων αξιωματικών, ότι, ακόμη, υπηρέτησε τον εχθρό, αναμείχθηκε και ανέχθηκε τα εγκλήματα των κατακτητών, με τον αφανισμό του 1/5 του πληθυσμού της πόλης -με την εξόντωση των εβραϊκής καταγωγής συμπολιτών μας στα καταναγκαστικά έργα και στα χιτλερικά στρατόπεδα θανάτου – με τις εκτελέσεις 1500 αντιστασιακών και πολιτών στο Επταπύργιο και το στρατόπεδο Παύλου Μελά, με τους χιλιάδες θανάτους από πείνα.
Κι όλα αυτά μετά τη μετονομασία της οδού που έφερε το όνομά του Αθ. Χρυσοχόου – μετά από απόφαση του διορισμένου από τη χούντα ΔΣΘ το 1971, που στηρίχτηκε στο καταργημένο το 1982 κατάπτυστο ΝΔ 179/1969 της δικτατορίας – σε οδό Αλμπέρτου Ναρ, η οποία έγινε με απόφαση της αρμόδιας Επιτροπής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης και του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης.
Η αγωγή αυτή πέραν της προκλητικότητάς της, έχει και ιστορικό και πολιτικό συμβολισμό διότι στρέφεται κατά τριών αντιστασιακών –δεσμωτών της Χούντας- αλλά ταυτοχρόνως και παιδιών αντιστασιακών της Κατοχής: ο σιδηροδρομικός πατέρας του Αλέξανδρου Γρίμπα εκτελέστηκε από τους Γερμανούς, ενώ του Σπύρου Σακέττα ήταν ταγματάρχης του Ελληνικού Στρατού και του ΕΛΑΣ. Και είναι προκλητική, διότι ζητούν με την αγωγή τους ποσό 600.000 ευρώ επ’ απειλή προσωπικής κράτησης, δηλαδή φυλακίσεως μας και πάλι(!!!). Έτσι η αγωγή τους δικαίως μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία προσπάθεια εξιλέωσης των συνεργατών των κατοχικών δυνάμεων και προσβολής της ιστορικής μνήμης, μέσα στο γενικότερο διεθνές κλίμα αναθεώρησης της Ιστορίας και της αντιφασιστικής νίκης: εξίσωση ναζισμού – κομμουνισμού, μετατροπή των θυτών σε θύματα – τη στιγμή μάλιστα που η χώρα μας διεκδικεί την απόδοση των γερμανικών οφειλών και την αποζημίωση των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας – αλλά και με τη «συντριβή της Αριστεράς για ό,τι πράττει και πιστεύει».
Η προκλητικότητα όμως των εναγόντων ξεπερνά κάθε όριο, όταν επικαλούνται ότι ο Χρυσοχόου «τοποθετήθηκε με την σύμφωνη γνώμη των Άγγλων και την κάλυψη (sic) της εξόριστης Ελληνικής κυβέρνησης ως Φρούραρχος από τους Γερμανούς του καλοκαίρι του 41…». Αλήθεια τί «φρουρούσε» για λογαριασμό των Ναζί; Πέρα από αυτή την τερατώδη αναλήθεια προχωρούν στην περαιτέρω κακοποίηση της Ιστορίας, ισχυριζόμενοι ότι ο Χρυσοχόου ανέπτυξε «το σημαντικότερο κατασκοπευτικό δίκτυο της κατοχής…», ζητούν δηλ., ούτε λίγο ούτε πολύ… «προστιθέμενη αξία» αντιστασιακού για τον συγγενή τους (!)
Την αγωγή θα την αντικρούσουμε όχι μόνο με τα συντριπτικά στοιχεία και έγγραφα στα οποία στηρίχτηκε και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, αλλά και με όσα νεώτερα στοιχεία έφερε στο φως η ιστορική έρευνα.
Η ανοιχτή επιστολή Σακέττα – Γρίμπα
Στην επιστολή που υπογράφουν οι δύο πρώην πολιτικοί κρατούμενοι της χούντας Σπύρος Σακέττας και Αλέκος Γρίμπας μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Είναι ιστορική βεβήλωση, άγος, ασέλγεια και τερατώδης απρέπεια να υπάρχουν ακόμα σε δρόμους της μαρτυρικής Θεσσαλονίκης τα ονόματα του κατοχικού φρούραρχου στρατηγού Αθ. Χρυσοχόου και του καθηγητή του Ρωμαϊκού Δικαίου «φον» Βυζουκίδη, όπως τον αποκαλούσαν οι φοιτητές του…
Ο Χρυσοχόου υπήρξε το δεξί χέρι του σφαγέα της πόλης Μαξ Μέρτεν, που εξολόθρευσε το ένα τρίτο του πληθυσμού της, τους εβραϊκής καταγωγής συμπολίτες μας, στέλνοντάς τους στο Άουσβιτς, και λίγο πριν σε εξοντωτική καταναγκαστική εργασία, ενώ καταδίκασε σε θάνατο από πείνα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της.
Τα περί «εθνικής» δράσης του στη βουλγαρική ζώνη κατοχής είναι μυθεύματα και απόπειρα να φιλοτεχνήσει ένα κατόπιν εορτής «πατριωτικό» προφίλ, όταν είναι πασίγνωστο και ιστορικά καταγεγραμμένο ότι αποτράπηκε η επέκταση της βουλγαρικής κατοχής στη Μακεδονία χάρη στη γενική απεργία στην πόλη μας, από 5-10 Ιουλίου 1943, στα συλλαλητήρια που έγιναν στο Κιλκίς, το Λαγκαδά, την Έδεσσα, τη Βέροια, την Κοζάνη, τα Γιαννιτσά. Προπαντός στη μεγαλειώδη διαδήλωση του λαού της Αθήνας στις 22 Ιουλίου 1943, που κόστισε 17 νεκρούς. Το όνομά τους δεν θα το βρείτε σε κανένα δρόμο αυτής της πόλης. Αντίθετα εξακολουθούν να υπάρχουν στους δρόμους της πόλης τα ονόματα των κατοχικών δημάρχων και των τότε ταγών της πόλης, που την επομένη της κατάληψής της από τους Ναζί κάλεσαν με διάγγελμά τους το λαό της να αφοσιωθεί στα ειρηνικά του έργα, «διότι ήτο υπό την προστασίαν ενός ιπποτικού και γενναιόφρονος λαού»!»
Ο Τριαντάφυλλος Μηταφίδης κατηγορείται από τα παιδιά του Αθανάσιου Χρυσοχόου ότι… κοινοποίησε στο Facebook την παραπάνω επιστολή «διευρύνοντας τον κύκλο των προσώπων που έλαβαν γνώση των ψευδών, ανυπόστατων, συκοφαντικών και προσβλητικών για την τιμή και την υπόληψη του πατέρα μας, χαρακτηρισμών και κρίσεων» όπως σημειώνεται μεταξύ άλλων στην αγωγή.
Ποιος ήταν ο Αθανάσιος Χρυσοχόου
Τι ακριβώς έκανε, όμως, ο συνταγματάρχης Χρυσοχόου στη διάρκεια της τριπλής Κατοχής;
Όπως αναφέρεται σε αναλυτικό δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών για τη σκιαγράφηση των πεπραγμένων του δεν χρειάζεται να καταφύγουμε στα εχθρικά προς αυτόν κείμενα της ΕΑΜικής αντίστασης, που τον στολίζουν με όλα τα κοσμητικά επίθετα, αποδίδοντάς του τη συγκρότηση και δράση κάθε είδους αντίπαλων σχηματισμών – προκειμένου, κατά κανόνα, να πείσουν για τον δωσιλογισμό (αποδεδειγμένο ή απλώς εικαζόμενο) αυτών των τελευταίων. Απείρως πιο εύγλωττα, και κυρίως πειστικά, αποδεικνύονται επ’ αυτού τα κείμενα του ίδιου και των συνεργατών του εκείνης της εποχής.
Επιτελάρχης του στρατηγού Τσολάκογλου κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, ο συνταγματάρχης Χρυσοχόου διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στη συνθηκολόγηση του 1941.
Τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς ο προϊστάμενός του, κατοχικός πρωθυπουργός πλέον, τον διόρισε γενικό επιθεωρητή Νομαρχιών της Μακεδονίας (όσης είχε απομείνει μετά τον ακρωτηριασμό της από τους νικητές), με αποστολή την καταπολέμηση της εκεί βουλγαρικής και ρουμανικής προπαγάνδας.
Στα απομνημονεύματά του ο ίδιος ισχυρίζεται ότι οργάνωσε μιαν«ευρείαν υπηρεσίαν, εκτεινομένην μέχρι του απωτάτου μακεδονικού χωρίου, διά την συστηματικήν παρακολούθησιν» των ξένων προπαγανδιστών «και την διαφώτισιν του λαού περί της επιβαλλομένης στάσεως αυτού» («Η Κατοχή εν Μακεδονία», τ. Β1, Θεσ/νίκη 1950, σ. 6).
Στην πράξη ωστόσο αυτός ο μηχανισμός ταυτιζόταν με τις υφιστάμενές του αστυνομικές και διοικητικές αρχές.
Κεντρικό πυλώνα της δραστηριότητάς του αποτέλεσε η πλήρης ταύτιση με τις γερμανικές κατοχικές αρχές, με αμείλικτη καταστολή κάθε αντιστασιακής ενέργειας που έθετε σε κίνδυνο αυτή την ισορροπία.
Οι «οδηγίες» του
Το γεγονός αυτό πιστοποιούν, μεταξύ άλλων, οι αναλυτικές «οδηγίες» του προς τους νομάρχες και επάρχους.
Ο Χρυσοχόου απαιτεί εκεί όχι μόνον «απολύτως νομοταγή στάσιν» απέναντι στα γερμανοϊταλικά στρατεύματα κατοχής, αλλά και «πλήρη ικανοποίησιν των πολεμικών αναγκών» τους, με πλειοδοσία δουλοπρέπειας έναντι των Βουλγάρων συμμάχων τους:
«Χρειάζεται η επίδρασις ημών προς τας ανθελληνικάς προπαγάνδας ουχί μόνον να μη θίγη τα πολεμικά συμφέροντα τούτων, αλλά και ει δυνατόν να τα ικανοποιή εφ’ όσον και οι άλλοι εκμεταλλεύονται το στοιχείον τούτον. Εάν οι Βούλγαροι προπαγανδισταί π.χ. κατορθώσωσι να συγκεντρώσωσι 1.000 ζεύγη μαλλίνων καλτσών υπέρ του Γερμανικού στρατού, είναι λίαν ευχερές να συγκεντρωθώσι προς αντίδρασιν 1.500 υπό του Ελληνικού πληθυσμού» αναφέρει ο ίδιος ο Χρυσοχόου σε επιστολή του.
Η κατάθεση του Χρυσοχόου στη δίκη του εγκληματία πολέμου Μαξ Μέρτεν
Κύκνειο άσμα του Χρυσοχόου, οκτώ χρόνια πριν από τον θάνατό του, υπήρξε η κατάθεσή του ως «μάρτυρα κατηγορίας» στην πολύκροτη δίκη του Γερμανού εγκληματία πολέμου Μαξ Μέρτεν (17/2/1959).
Ολες ανεξαίρετα οι εφημερίδες αποτύπωσαν στους τίτλους τους την απροσδόκητη συνηγορία του υπέρ του κατηγορουμένου: «Ο κ. Χρυσοχόου καταθέτει υπέρ του Μέρτεν» («Μακεδονία»)· «Η κατάθεσις του στρατηγού Χρυχοχόου ελαφρυντική διά τον κατηγορούμενον» («Καθημερινή»)· «Ελλην στρατηγός μεταβάλλεται σε υπερασπιστήν του Μαξ Μέρτεν» («Αυγή»)· «Ο στρατηγός κ. Χρυσοχόου καταθέτει ότι ο Μέρτεν ήτο ξένος προς τους διωγμούς των Ισραηλιτών» («Εθνικός Κήρυξ»)· «Αι αντιφάσεις του κ. Χρυσοχόου διά τον Μαξ Μέρτεν. Φιλέλλην και κύριος…» («Εθνος»)· «Ελαφρυντικά διά τον Μέρτεν καταθέτει μάρτυς κατηγορίας» («Ελευθερία»)· «Ελλην μάρτυς λέγει ότι ο Μέρτεν ήτο επιεικής, αντιφάσκων με την πρώτη του κατάθεσιν» («Νέα»).
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν κάποιες λεπτομέρειες αυτής της συνηγορίας, όπως καταγράφηκαν στον Τύπο της επομένης:
● Για τα βασανιστικά ομαδικά καψώνια σε βάρος χιλιάδων Εβραίων στην πλατεία Ελευθερίας (10/11/1942), ο Χρυσοχόου ισχυρίστηκε «ότι δεν διετάχθησαν αλλά τα έκαμαν στρατιώται με ιδικήν των πρωτοβουλίαν» και τα σταμάτησε αυτοπροσώπως ο Μέρτεν, που εμφανιζόταν «ως σωτήρ των δοκιμαζομένων Ισραηλιτών».
● Για τον ρόλο του Μέρτεν στις κατοχικές διώξεις, υποστήριξε: «Δεν νομίζω ότι έστειλε στα στρατόπεδα, διότι δεν είχε την δύναμιν. Πολλοί πάντως τον εξυμνούν, διότι τους έδωσε εβραϊκά καταστήματα».
● Στο ενεργητικό του Μέρτεν καταλόγισε, τέλος, «την εξυγίανσιν του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης», ότι «ήνοιξε το Εθνικόν Θέατρον Θεσσαλονίκης» και κυρίως την καταστροφή του εβραϊκού νεκροταφείου: «Ηταν γενικόν αίτημα των χριστιανών της Θεσσαλονίκης να φύγη από το κέντρον της πόλεως το νεκροταφείον […]. Ελέχθη ότι αυτό που θέλαμε να κάνουμε το εκάναμε διά του Μέρτεν».
Η οδός “Στρατηγού Αθ. Χρυσοχόου”, στην περιοχή του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, μετονομάστηκε σε οδό “Αλμπέρτου Ναρ”, στις 22 Αυγούστου 2018, σύμφωνα με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης που επικύρωσε η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης.
